|
|
witaaj na portalu mArTy.. =] peace
|
Witam serdecznie.
W Wirtualnym Sztetlu Jerzy Łapo zebrał materiały dotyczące judaików związanych m. in. z powiatem piskim. Polecam.
I mam pytanie. Wśród nazwisk Żydów z Pisza i okolic, nie pojawia się w różnych źródłach nazwisko Sanderling. Z kolei Kurt Sanderling urodzony w Orzyszu w 1912 roku, ciągle żyjący w Berlinie wybitny dyrygent, wspomina swoje żydowskie pochodzenie jako powód emigracji w 1936 roku do ówczesnego Związku Sowieckiego. Macie może jakieś informacje skąd w Orzyszu pojawiła się rodzina Sanderlingów i jak to było z jej "żydowstwem"?
I inna kwestia, czy wiadomo, że pogrzeby Żydów orzyskich odbywały się w Piszu, czy możliwa jest też wersja jakichś lokalnych pochówków?
Pozdrawiam.
Może na to pytanie odpowiedziałaby książka "Andere machten Geschichte, ich machte Musik: die Lebensgeschichte des Dirigenten Kurt Sanderling in Gesprächen und Dokumenten"? Taki oto tytuł wygrzebałem na books.google.pl... Fragmenty książek jakie są tam wyrzucane nie pozwalają na wiele, choć coś tam można znaleźć, np. TU jest fragment z którego wynika, że jego rodzicami był Ignaz pracujący jako zarządca tartaku, zaś matką Recha.
Na pocztówce z okresu I WŚ uwieczniono prawdopodobnie dom Sanderlingów. Sądząc z rozmiarów była to dość majętna rodzina.
Z kolei TU jest informacja, że Kurt Sanderling przyszedł na świat w żydowskiej rodzinie kupieckiej.
Na Forum Warmińsko-Mazurskiego Towarzystwa Miłośników Kolei lyck, który pisuje również tutaj zamieścił plan z 1922 roku, na którym w okolicy dworca jest tartak, prywatna bocznica kolejowa i grunty należące zgodnie z opisem do Jakoba Sanderlinga - przedsiębiorcy, w dwóch innych miejscach jest opis gruntów Jacoba Sanderlinga - właściciela tartaku
Kilka stron "Andere machten..." opisujących dzieciństwo Kurta Sanderlinga z pewnością wiele wyjaśnia, może kiedyś uda mi się do nich dotrzeć.
Prawdopodobnie Sanderlingowie mieszkali w Orzyszu stosunkowo krótko. Nie ma ich na spisach z 1901.
To, że czasami pochodzenie Kurta Sanderlinga, jest opisane jako "z rodziny kupieckiej" może wynikać stąd, że chodzi o handel drewnem.
Jak wynika z wywiadów udzielanych przez Kurta Sanderlinga jego rodzina przyjechała do Orzysza z Berlina i tam też wróciła, gdy pochodzenie żydowskie w małym miasteczku stało się zbyt niebezpieczne. Nie wspomina o rodzeństwie. Jego matka pochodziła z zamożnej rodziny Żydów niemieckich z Berlina, niestety nie pada jej nazwisko. Jego rodzina została pozbawiona obywatelstwa niemieckiego, ale nie znalazłem nic o jej losach. Nazwiska Sanderling nie znalazłem na żadnej liście deportowanych, czy zamordowanych Żydów. Kurt dostał wizę do ZSRR dzięki wujkowi, inżynierowi niemieckiemu, który tam pracował.
Według niemieckiego odpowiednika serwisu Moi Krewni verwandt.de w książce telefonicznej powiatu? berlińskiego jest 7 wpisów o nazwisku Sanderling, a ciągle mieszka tam około 18. Sanderlingów.
Tyle na razie w skrócie. Później postaram się opracować temat z cytatami i źródłami.
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plfotoexpress.opx.pl
|
|
| Cytat |
A jakoĹź uczyÄ majÄ
nie umiejÄ
c sami? MuszÄ
pewnie nadĹoĹźyÄ kazania baĹniami. Jan Kochanowski (1530-1584), Zgoda
Filozofia jest zdrowym rozsÄ
dkiem w wyjĹciowym garniturze.
Haurit aquam cribo, qui discere vult sine libro - sitem czerpie wodÄ, kto chce uczyÄ siÄ bez ksiÄ
Ĺźek.
A kiedy strzyĹźesz owieczki, opowiadaj im bajeczki. Jan Sztaudynger
I w nieszczÄĹciu zachowuj spokĂłj umysĹu. Horacy (Quintus Horatius Flaccus, 65-8 p. n. e)
|
|
