Henryk Reuss von Plauen

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

degrassi.opx.pl

« M E N U »

» Henryk Reuss von Plauen

» witaaj na portalu mArTy.. =] peace

» Barciany - koperta - major von Tresckow 1912 r.

» Reinold von Thadden

» Anty-szanty

» Oceanlab - Satellite (Vadim Zhukov Remix)

» Dni otwarte w Piszu.

» Seminarium BaĹtyjskie - Muzeum Archeologiczne w Warszawie

» Obcy kontra predator

» Podanie - Potepiony

» Zabawy z jÄzyczkiem? :P

» Ku przestrodze

witaaj na portalu mArTy.. =] peace

"Henryk Reuss von Plauen i disco polo
Zamieszczam opowieść zasłyszaną, czy przeczytaną – dla samej opowieści jest to nieistotne. Dość na tym, że dotyczy miejsca istniejącego i całkiem realnego. A przy tym mającego magię…

Miejsce jest do znalezienia na mapie, a najlepiej gdyby osobiście – w Prusach Górnych – czyli historycznym Oberlandzie…

To Morąg – dawny Mohrungen.

Jest tam zamek – pierwotnie gotycki – a właściwie teraz, to dom mieszkalny rzadkiej brzydoty. Jego brzydota wynika z wielowiekowych przebudów, i nie do końca przemyślanych “modernizacji”.

Jednak, jeśli ktoś ma oko zdolne wyłapać gotyckie piękno – za nic będzie miał oficjalną opinię o urodzie budowli. Znajdzie tam piękno, będące echem dawnej świetności. No i przede wszystkim … cudne cegły gotyckie … Jedną taką śliczność załączam na zdjęciu, bowiem jest wyjątkowa.

W tym domu – a raczej dawnym zamku – straszy….

Raz, że krąży tam duch młodej Barbary Schwann. Młodej, bo z dzisiejszego punktu widzenia, właściwie dziewczynki – 14-latki, która udusiła swoje nowonarodzone dziecko. A że rzecz miała miejsce w XVIII wieku to i kara stosowna była do ówczesnych czasów. Dość na tym, że skazano ją na przemyślne tortury, a w końcu ścięto. Jakby to nie wystarczyło, to jej głowa osadzona na pice, pokazywana była w tzw. wieży czarownic ku przestrodze. Pozostaje pochylić się nad cierpieniem dziewczyny, niewątpliwie działającej w tzw. szoku poporodowym… A także nad obyczajowością widzącą w kobiecie li tylko narzędzie do prokreacji, czy też jeszcze gorzej – diabelski pomiot.

Ale… aby opowieść nie stałą się ponurą rozprawką filozoficzną, nie o tym duchu opowiem a o innym – starszym i historycznie dobrze udokumentowanym.

To duch Henryka Reuss von Plauen. W latach 1469-70 był Wielkim Mistrzem Zakonu Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. W czasach zdecydowanie nie najlepszych dla tegoż… Kto wpadnie do Torunia po “gotyk na dotyk”, niech wejdzie do Ratusza Starego Miasta i stanie przed obrazem Mariana Jaroczyńskiego pt. Traktat Toruński – by po prawej stronie obrazu tuż obok postaci Wielkiego Mistrza ujrzeć Henryka Reuss von Plauen – wówczas jeszcze Wielkiego Komtura. Postać ma szlachetną i wyniosłą. Jest przedstawiony jako rycerz – z pewnością nieustraszony i niepokorny.

Zupełnie inaczej go przedstawiono w broszurce z XIX wieku.

Tak wyobrażano sobie Henryka Reuss von Plauen w broszurce “Mohrungen eine Stadt in Ostpreußen” z roku 1877 (źródło: Wikipedia)

Zanim został Wielkim Mistrzem był komturem Bałgi i wójtem Natangii. Później awansował i został Wielkim Szpitalikiem i zarazem komturem Elbląga (złośliwcy mówili, że pomogło pokrewieństwo z Wielkim Mistrzem – był bowiem siostrzeńcem Ludwiga von Erlichshausena).

W pierwszym etapie wojny 13-letniej – tuż przed słynną bitwą pod Chojnicami rozegraną 18.09.1454 (pierwszą bitwą pod Chojnicami) wyznaczył Bernarda Szumborskiego na dowódcę zaciężnych. Dzięki przemyślanej decyzji tę bitwę wygrali właśnie krzyżacy – zmieniając bieg pierwszej fazy długiej wojny.
Tuż po podpisaniu Pokoju Toruńskiego (II Pokoju Toruńskiego) w toruńskim Dworze Artusa, został komturem Pasłęka, zaś po śmierci wuja w roku 1467 objął namiestnictwo.

Źródło

http://dziedzictwo.polska.pl

W panującej sytuacji politycznej – wycofał się do Morąga – który teraz znajdował się na terenie tzw. Prus Zakonnych, aby poczekać na rozwój wypadków, a przede wszystkim by przeciągnąć w czasie zwołanie Kapituły Wyboru Wielkiego Mistrza…

Król jednak naciskał na konkretne decyzje… Był wtedy znaczącą siłą, z którą należało się liczyć… W końcu kapituła została zwołana w roku 1469. No i zgodnie z oczekiwaniami Henryk został wielkim mistrzem. A jako taki – musiał – postanowieniami Traktatu Toruńskiego złożyć hołd królowi. Wyraźnie do tego zobowiązywał punkt VI traktatu pokojowego podpisany przez jego wuja…

“Winniśmy zaś my, Ludwik, mistrz wspomniany, i każdy następca nasz, podniesiony do godności w. mistrza oraz mający być do niej podniesiony, po sześciu miesiącach od dnia podniesienia do godności w. mistrza przedstawić się osobiście wspomnianemu najjaśniejszemu panu Kazimierzowi królowi i następcom jego, królom polskim, i tam za nas, komturów i ziemie pruskie jemu i następcom jego, królom, i Królestwu Polskiemu złożyć przysięgę należnej wierności oraz zachowania obecnego pokoju oraz że nigdy nie będziemy zabiegali o absolucję lub o zwolnienie od przysięgi ani jako o rzecz już uzyskaną, która ma być uzyskana.”

Zaraz też po wyborze na W. Mistrza – co stało się 17 października 1469 wyruszył Henryk w drogę do Piotrkowa (dzisiaj zwanego Trybunalskim) aby zadość uczynić owemu VI punktowi traktatowemu. Już 1 grudnia tego roku – złożył hołd królowi. W drodze powrotnej został rażony apopleksją, jak mówiono, ze złości czy raczej może z upokorzenia całą sytuacją. Zmarł w Morągu na początku następnego roku, zaś pochowano go w Królewcu.

Tyle fakty.

Wiemy, że Henryk miał charakter i był nie ciemię bity – bowiem już za czasów swego wuja grał tzw. pierwsze skrzypce w zakonie.

Wiemy tez że kochał piękno.

Kiedy się stanie na dawnym dziedzińcu zamku morąskiego zwłaszcza podczas zachodu słońca nietrudno się z tym zgodzić.

A wracając do Morąga, von Plauen ponoć ten zamek szczególnie sobie upodobał. Dbał więc o niego, upiększał, jako, że lubił otaczać się pięknem i pięknymi przedmiotami. Ponoć nawet grajków trzymał i po zamku niosła się muzyka…

…

No i po wiekach wielu… kiedy nastała moda na własne zamku (co niekoniecznie zamkom wychodziło i wychodzi na zdrowie), różnego autoramentu postaci zaczęły kupować pałace i zamki – dorabiając sobie potem tak herby jaki parantele….

Miedzy innymi w morąskim zamku osiadła osoba nadzwyczaj wredna…. tak twierdzą, ci, którzy ją znali. Nie tylko że niewiele wiedziała o specyfice murów gotyckich ale też niewiele robiła sobie z historii miejsca, za nic mając jego urok.

W opowieściach o losie zamku w tym czasie pojawiają się informacje iż flejtuch z osoby był. A już wieszając pranie wszelakie tu i ówdzie wprost upokarzała historię i tradycję tego urokliwego miejsca.

Mówiono jej że duch Mistrza cierpiał. Cierpiał bezgłośnie i niewidzialnie… Ale wszystko jest do czasu!!!

Otóż owa persona mieszkająca na zamku pewnego dnia odpaliła muzykę…. Disco polo! Na całą moc głośników. Charakterystyczne “YMPS YMPS UMCA UMCA” niosło po okolicy, podrywając do lotu wszystkie okoliczne ptaki.

Tego już biedny Plauen nie wytrzymał! Przecież on za życia był koneserem sztuki!!!!

Któregoś wieczoru nagle pies – raczej do łagodnych nie należący i pilnujący na co dzień zamku – podkuliwszy ogon i piszcząc żałośnie wtłoczył się pod kanapę, świeca stojąca na stoliku przewróciła się i zaczęła się toczyć pod górę (tak podają opowieści)…

Na dodatek rozległ się na cały zamek gromki ryk zagłuszający koszmarną muzykę “WOOOOOON!!!!!!!!!!!”

Persona muzykę wyłączyła i na nocleg opuściła zamek. Po jakimś czasie – zamek sprzedała. Wciąż jednak wersja wydarzeń według persony była taka, że nie wiadomo, o co temu duchowi chodziło; na pewno chciał nawiązać znajomość… “może chciał się przedstawić”?

Teraz tam mieszkają ludzie znający historię, ceniący piękno jak i niegdysiejszy mieszkaniec… Właściciel ponoć puszcza muzykę renesansową… i ponoć czasem muzyka się sama włącza.

Zamek pełen jest duchów, i z czasem powstają o nich całkiem nowe opowieści. A to że raz kogoś duch ze schodów zepchnął, kiedy indziej na korytarzu wionęło zimnem przejmującym, jakby przechodził ktoś prosto z mrozu, a rzecz miała się w lecie… Stosowną nawet tablicę “Uwaga Duchy” postawiono przed bramą….

Nic to jednak, nad widoki przecudne – zwłaszcza o zachodzie słońca, i nad ptasie śpiewy.

Wszyscy są mile widziani pod warunkiem, iż słuchają miłej muzyki…. i zachowują się przyzwoicie…"
źródło:http://czaykowska.wordpress.com/

załączam zdjęcie śliczności morąskiej z życzeniami świątecznymi dla wszystkich Forumowiczów
Wzajemne Gdańszczanko Ładne fale;)
(...) You are only comin' through in waves (...)

in waves

... or (...) afterglow

a swoją drogą, pomyśleć, że takich "śliczności" przeciętny średniowieczny strycharz mógł wyrobić 800 w ciągu dnia pracy (czyli 10 godzin...) ależ chłop musiał mieć "szuflę" zamiast ręki

Gdańszczanka-Cyganka! Myślał ja, że Ty jakieś ciasteczko na Swięta nam przysłałaś.
Trudno mi było rozgryść te "ciasteczko" ale też "strycharz" ze swoją ciężką ręką wszystko wyjaśnił.
Tak czy owak fajny prezent świąteczny a cukru to my wszyscy mamy za dużo.
Lepsza dachówka niż kremówka!
NO, miało być o Mistrzu ale tu Swięta.
Mistrz katolik był zrozumie
Katolik był, ano...

To nie dachówka, to cudna cegła... i jest moja

Przy sposobności całego zamieszania z Mistrzem onym - zastanowiło mnie - że przez te wszystkie lata służby krzyżackiej ani razu nie natknęłam się na wzmiankę o Bożym Narodzeniu.

I właściwie nic nie wiemy o tym, jak (i czy w ogóle) Krzyżacy świętowali Boże Narodzenie.

Jako, że czas po temu, a i tematów zastępczych szukam, żeby dalej od kuchni - oto co znalazłam.

W książce "Organizacja życia na zamku w Malborku w czasach wielkich mistrzów 1309-1457" (J. Trupinda i S. Jóźwiak, wyd. Muz. Zamkowe w Malborku - świetna książka!!) znalazłam tylko wzmiankę o relikwiach, monstrancji, i wymienione zostały święta, jakie świętowano.

Str. 470 z rozdz. "Święta, odpusty, procesje, uroczystości"

... "W trzynastowiecznych Ustawach krzyżackich wymieniono 36 świat. Już wówczas uzyskały one określoną rangę ważności, choć przez cały XIV i pierwszą połowę XV wieku zachodziły w tym zakresie pewne zmiany. W sumie do bezsprzecznie najważniejszych (w randze "totum duplex") w zakonie krzyżackim zaliczano następujące święta: Objawienie Pańskie (6 stycznia), Oczyszczenie NMP (2 lutego), Zwiastowanie NMP (25 marca), Nawiedzenie NMP (2 lipca), Wniebowzięcie NMP (15 sierpnia), Narodzenie NMP (8 września), Podwyższenie Krzyża (14 września), Wszystkich Świętych (1 listopada), św. Elżbiety (19listopada), Niepokalane poczęcie NMP (8 grudnia), Boże Narodzenie, św. Szczepana i św. Jana Ewangelisty (25, 26, 27 grudnia) oraz oczywiście Wielkanoc i Zesłanie Ducha św."

"W wykazach inwentarzowych paramentów malborskich świątyń pojawiły się nierzadko informacje o ich przyporządkowaniu randze liturgicznej poszczególnych dni. Msze w okresie świąt wymagały większej liczby świeczników (więcej światła), specjalnych odszyć ołtarzowych, poduszek, nakryć ławek, szat kapłańskich (ornatów i kap), ministranckich (letnich i zimowych) i cingulów o ściśle ustalonych kolorach, kroju, itp. ..."

Wzmianka jest też o Triduum Paschalnym, jako o szczególnie uroczystym.

I tyle...

Czy ktoś wie coś więcej ?

Zamkowe Lapidarium też milczy w tym temacie
Kate z "reguły" to Ty się zajmujesz krzyżackim obyczajem
Cóż Boze Narodzenie było w Polsce i nie tylko- początkiem Nowego roku. Czy było super wazne? - pewnie nie koniecznie.Przez wieki dla wszystkich ( i Krzyżaków i Polaków i innych) ważniejsze bylo św, Marcina bo przecie wtedy odnawiano umowy wszelakie, z których wynikały powinnosci i świadczenia a te były bardziej "zyciowe". Sama wymieniasz Boże jako jedno z głównych swiąt wynikających z kalendarz koscielnego, żywanego wszak przez Krzyżaków. Pewnie ważne ale czy az tak jak dziś? Na bank nie, choć nigdy nie szperałem w tym kierunku Szczęść Boze
No, tak mi się nagle pomyślało, że nigdy nie zastanawiałam się nad Bożym - w krzyżakowie ale fakt, sama wymieniłam je jako jedno z... Myślałam, że może czegoś nie zauważyłam, nie doczytałam. Tymczasem - w ramach przedświątecznych tematów zastępczych - przekopałam co miałam na półkach i - chyba jednak Triduum !
No i największe święto u Krzyżaków - 14 września - Podwyższenia Krzyża Świętego...
... Szczęść Boże ...

« S E A R C H »

Cytat

A jakoĹź uczyÄ majÄ nie umiejÄc sami? MuszÄ pewnie nadĹoĹźyÄ kazania baĹniami. Jan Kochanowski (1530-1584), Zgoda
Filozofia jest zdrowym rozsÄdkiem w wyjĹciowym garniturze.
Haurit aquam cribo, qui discere vult sine libro - sitem czerpie wodÄ, kto chce uczyÄ siÄ bez ksiÄĹźek.
A kiedy strzyĹźesz owieczki, opowiadaj im bajeczki. Jan Sztaudynger
I w nieszczÄĹciu zachowuj spokĂłj umysĹu. Horacy (Quintus Horatius Flaccus, 65-8 p. n. e)

« C O P Y R I G H T I N F O »