|
|
witaaj na portalu mArTy.. =] peace
|
Chcia³bym dowiedzieæ siê czego¶ na temat g³ównego budynku mojej szko³y. Nie ma go jeszcze na zdjêciu z (chyba) poczatku lat 30, przedstawiajacego z lotu ptaka ówczesn± Herderschule. Nie wiem, czy budynek ten by³ budowany jako szko³a, raczej nie, gdy¿ jest po prostu nieodpowiedni do tych celów. Jego architektura te¿ raczej ¶wiadczy o bardziej u¿ytkowym przeznaczeniu. Podobno w czasie wojny mie¶ci³ siê w nim szpital b±d¼ lazaret. Mog± o tym ¶wiadczyæ dziwnie po³o¿one na ka¿dym piêtrze rury-jest ich sporo . Trzy lata temu, w czasie budowy sali gimnastycznej, znaleziono niemiecki he³m z jakim¶ organicznym osadem w ¶rodku (resztkami skóry?).
zdjêcie lotnicze o którym wspominasz pochodzi z 1938 roku - czyli budynek powsta³ pó¼niej.
Byæ mo¿e wiêc jego powstanie mia³o bezpo¶redni zwi±zek z wojn±.
Zdjêcie z po³owy lat 60:
Byæ mo¿e wiêc jego powstanie mia³o bezpo¶redni zwi±zek z wojn±.
Raczej tak - czytaj±c nowopozyskane materia³y - dowiadujê siê ze od 1940 roku w Mor±gu do Herderschule uczeszcza m³odzie¿ z terenów Niemiec zagro¿onych bambardowaniami alianckimi (min z Berlina) - mieszkaj± na prywatnych kwaterach oraz w internacie (przedwojenny Plac Gdañski). Wydaje siê ze szko³a zaczyna byæ za ma³a wiêc j± rozbudowano.
Potwierdza to fragment wspomnieñ, z którego nasuwaj±siê dwa wnioski:
- obecny budynek ZSZiO powsta³ na pocz±tku lat 40-ych
- w drugiej po³owie 1944 utworzono w nim lazaret wojskowy
Moje wypociny fragmentu wspomnieñ:
"Latem 44 widzieli¶my kolumny pojazdów z Estonii , £otwy i Litwy ci±gn±ce przez Mor±g a niewiele potem ewakuacje z granicznych rejonów Prus Wschodnich, z Mazur, okrêgu Memelland, okolic Insterburg (obecnie Czerniachowsk), miêdzy nimi równie¿ ¿ona mojego zaginionego brata ze swoj± matk± i córk±. Równie¿ kilku nauczycieli przyby³o do nas na przyk³ad panna Franke z obszaru Polski i panna Schartner z K³ajpedy (Memel).
W tym roku musieli¶my opu¶ciæ nowy budynek szko³y na potrzeby lazaretu a zajêcia tymczasowo by³y prowadzone w ciasnym starym budynku. Pó¼n± jesieni± 44 równie¿ my nauczyciele byli¶my - tak samo jak wcze¶niej nasi uczniwie – wykorzystani do kopania. Dwa popo³udnia tworzyli¶my pod bardzo dyletanckim instrukta¿em hitlerjugend razem z innymi Mor±¿anami okopy wokó³ miasta. "
Dziêki Andrzej.
History detectives congratulations!
Nigdy siê nad histori± tego budynku szkolnego nie zastanawia³em a tu panie taka historia.
Ta...Andrew jak dowali do historycznego pieca ......
Brawko Andrew- fajne, fajne
Jednak sprawa nie jest tak oczywista jakby to mog³o wynikaæ z mojego poprzedniego postu.
Przeprowadzi³em dwie rozmowy:
1. z panem H. Pruszkowskim – który powiedzia³ mi ze w tym budynku mie¶ci³a siê Berufsschule czyli szko³a zawodowa (nie potrafi³ okre¶liæ roku powstania) – w Internecie i innych ¼ród³ach nic na ten temat nie mogê znale¼æ.
2. z kol. T. Osêkowskim, który by³ organizatorem projektu nadania auli mor±skiego liceum im. J.G.Herdera. – przedwojenni absolwenci nic nie wspominaj± o budynku ZSZiO natomiast pojawiaj± siê wspomnienia lazaretu w auli Liceum Kruczkowskiego (³ó¿ka piêtrowe na co najmniej 100 osób)
Zatem sprawa dalej jest otwarta
Pan Siegfried Schutz w swoich wspomnieniach (MHN) pisze, ¿e w budynku zboru baptystów w styczniu 1945 mieszka³y siostry zakonne z Berlina, które pracowa³y w szpitalu (pó¼niejsze ofiary ¶mierci samobójczej) oraz w lazarecie, który siê mie¶ci³ w szkole nauki zawodu (Berufsschule) na ulicy Kujawskiej (Vorderanger). Czyli co¶ jednak jest na rzeczy
Ciekawe, w jaki sposób siostry znalaz³y siê w Mor±gu i kiedy to siê sta³o. Skoro z Niemiec ewakuowano uczniów, byæ mo¿e podobnie by³o z Nimi.
W si±zce telefonicznej znajduje sie wpis:
Kreisberufsschule und Kreishandelsschule czyli powiatowa szko³a zawodowa i powiatowa szko³a handlowa - coraz cieplej :)
I jeszcze jeden ¶lad: z przytoczonego poni¿ej fragmentu wspomnien dotycz±cych ucieczki z Mor±ga 22.01.45 i tragedii w Zielonce Pas³êckiej (zderzenie dwóch poci±gów ) wynika, ¿e to w³a¶nie ranni z handelsschule byli pasazerami poci±gu lazaretu, na który najecha³ poci±g z uciekinierami
"Als am 22. Januar abends schon das Dröhnen der russischen Artillerie zu hören war, fuhren beide Züge raus, der Lazarettzug und der Flüchtlingszug. Der Bahnhof in Mohrungen war voller Menschen. Die Verwundeten aus der Handelsschule etc. wurden eingeladen. "
Zastanawia mnie, czy w dzisiejszym budynku mo¿na by³oby znale¼æ ¶lady wskazujace na to, ze w drugiej po³owie 1944 pe³ni³ on funkcjê lazaretu. My¶lê, ¿e warto by³oby siê przyjrzeæ parterowi w szkole.
Parê fotek miejsc w budynku, mog±cych mieæ zwi±zek z wojenn± przesz³o¶ci±: kraty w oknach na dole i grube metalowe os³ony (widaæ je te¿ na zdjêciu z lat 60.), wbity w ¶cianê zewnêtrzn± gwó¼d¼ (do czego móg³ s³u¿yæ?), charakterystyczne drzwi w piwnicach do pomieszczeñ, które od dawna kojarzono z trupiarni±, dolne, zewnêtrzne wej¶cie do piwnic (warto zwróciæ uwagê na ceglane pasy przy porêczach- czy¿by s³u¿y³y np. pod ko³a wózków?).
fakt budynek jak i historia naszej szkoly jest bardzo ciekawa. pancerne dzwi i okna, przeciw czemu ? w razie wojny atomowej czy poprostu bylo cos cennego lub cos czego nie powinni zobaczyc ludzie z zewnatrz.
Mnie interesuje jeszcze do czego mogly sluzyc te "haki" mogace sie podnosic o 90 stopni
Wygl±da to na schron OPL (wskazuj± na to pancerne okiennice i drzwi). A te haki przypominaj± swego rodzaju blokady. Trzeba by³oby sprawdziæ czy odleg³o¶æ miêdzy hakiem a zawiasem odpowiada szeroko¶ci okiennic.
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plfotoexpress.opx.pl
|
|
| Cytat |
A jakoż uczyć mają nie umiejąc sami? Muszą pewnie nadłożyć kazania baśniami. Jan Kochanowski (1530-1584), Zgoda
Filozofia jest zdrowym rozsądkiem w wyjściowym garniturze.
Haurit aquam cribo, qui discere vult sine libro - sitem czerpie wodę, kto chce uczyć się bez książek.
A kiedy strzyżesz owieczki, opowiadaj im bajeczki. Jan Sztaudynger
I w nieszczęściu zachowuj spokój umysłu. Horacy (Quintus Horatius Flaccus, 65-8 p. n. e)
|
|
